Vasiyet, bir veya birden fazla kişiye belirli bir mal bırakması işlemi için hazırlanıyor. Peki, vasiyet nasıl hazırlanır? Vasiyetname şekilleri nelerdir?
Bir kimsenin ölümünden sonra geçerli olmak üzere, bir veya birden fazla kişiye belirli bir mal bırakması işlemi için hazırladığı metin vasiyetname oluyor.
Vasiyetname farklı şekillerde bırakılabilyor. Ancak vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için bazı şartları taşıması gerekiyor. Peki, vasiyet nasıl hazırlanır?
1- Vasiyetname kaç şekilde yapılabiliyor? Vasiyet, resmî şekilde veya miras bırakanın el yazısı ile ya da sözlü olmak üzere 3 ayrı şekilde yapılabiliyor.
2- Resmî vasiyetname nasıl düzenlenir? Resmî vasiyetname, iki tanığın katılmasıyla resmî memur tarafından düzenleniyor. Resmî memur, sulh hâkimi, noter veya kanunla kendisine bu yetki verilmiş diğer bir görevli olabiliyor. Miras bırakan, arzularını resmî memura bildiriyor. Bunun üzerine memur, vasiyetnameyi yazar veya yazdırır ve okuması için miras bırakana verir. Vasiyetname, miras bırakan tarafından okunup imzalanıyor. Memur, vasiyetnameyi tarih koyarak imzalıyor.
Vasiyetnameye tarih ve imza konulduktan hemen sonra miras bırakan, vasiyetnameyi okuduğunu, bunun son arzularını içerdiğini memurun huzurunda iki tanığa beyan ediyor.
Tanıklar, bu beyanın kendi önlerinde yapıldığını ve miras bırakanı tasarrufa ehil gördüklerini vasiyetnameye yazarak veya yazdırarak altını imzalıyor. Vasiyetname içeriğinin tanıklara bildirilmesi zorunlu olmuyor. Resmî vasiyetnameyi düzenleyen memur, vasiyetnamenin aslını saklamakla yükümlü oluyor.
3- El yazılı vasiyetname nasıl hazırlanır?El yazılı vasiyetnamenin yapıldığı yıl, ay ve gün gösterilerek başından sonuna kadar miras bırakanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması zorunlu oluyor. El yazılı vasiyetname, saklanmak üzere açık veya kapalı olarak notere, sulh hâkimine veya yetkili memura bırakılabiliyor.
4- Sözlü vasiyet nasıl bırakılır? Sözlü vasiyet, son arzularını anlatma ve belgeleme şeklinde bırakılabiliyor. Miras bırakan; yakın ölüm tehlikesi, ulaşımın kesilmesi, hastalık, savaş gibi olağanüstü durumlar yüzünden resmî veya el yazılı vasiyetname yapamıyorsa, sözlü vasiyet yoluna başvurabiliyor. Bunun için miras bırakan, son arzularını iki tanığa anlatır ve onlara bu beyanına uygun bir vasiyetname yazmaları veya yazdırmaları görevini yüklüyor. Resmî vasiyetname düzenlenmesinde okur yazar olma koşulu dışında, tanıklara ilişkin yasaklar, sözlü vasiyetteki tanıklar için de geçerli oluyor.
Miras bırakan tarafından görevlendirilen tanıklardan biri, kendilerine beyan edilen son arzuları, yer, yıl, ay ve günü de belirterek hemen yazar, bu belgeyi imzalar ve diğer tanığa imzalatıyor. Yazılan belgeyi ikisi birlikte vakit geçirmeksizin bir sulh veya asliye mahkemesine verirler ve miras bırakanı vasiyetname yapmaya ehil gördüklerini, onun son arzularını olağanüstü durum içinde kendilerine anlattığını hâkime beyan ediyor. Tanıklar, daha önce bir belge düzenlemek yerine, vakit geçirmeksizin mahkemeye başvurup yukarıdaki hususları beyan ederek miras bırakanın son arzularını bir tutanağa geçirtebiliyor.
Sözlü vasiyet yoluna başvuran kimse askerlik hizmetinde bulunuyorsa, teğmen veya daha yüksek rütbeli bir subay; Ülke sınırları dışında seyreden bir ulaşım aracında bulunuyorsa, o aracın sorumlu yöneticisi; sağlık kurumlarında tedavi edilmekteyse, sağlık kurumunun en yetkili yöneticisi hâkim yerine geçiyor.
5- Sözlü vasiyet hangi hallerde hükümden düşer? Mirasbırakan için sonradan diğer şekillerde vasiyetname yapma olanağı doğarsa, bu tarihin üzerinden bir ay geçince sözlü vasiyet hükümden düşüyor.
6- Vasiyetten nasıl dönülebilir? Vasiyetten, yeni vasiyetname ile veya yok etme yöntemi ile dönülebiliyor. Kanunen miras bırakan, vasiyetname için kanunda öngörülen şekillerden birine uymak suretiyle yeni bir vasiyetname yaparak önceki vasiyetnameden her zaman dönebiliyor. Vasiyetnamenin tamamından veya bir kısmından dönülebiliyor.
Miras bırakan, yok etmek suretiyle de vasiyetnameden dönebiliyor. Kaza sonucunda veya üçüncü kişinin kusuruyla yok olan ve içeriğinin aynen ve tamamen belirlenmesine olanak bulunmayan vasiyetname hükümsüz kalıyor.
7- Vasiyetten dönülürse ne olur?Miras bırakan, önceki vasiyetnamesini ortadan kaldırmaksızın yeni bir vasiyetname yaparsa, kuşkuya yer bırakmayacak surette önceki vasiyetnameyi tamamlamadıkça, sonraki vasiyetname onun yerini alıyor. Belirli mal bırakma vasiyeti de, vasiyetnamede aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde bu vasiyetle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla ortadan kalkıyor.
