Toplumu oluşturan bireylerin iş ilişkilerini düzenleyen ve uyulması zorunlu kuralların tümü iş hukukunun konusunu ve uygulama alanını oluşturmaktadır. İş hukuku; bir iş sözleşmesi kapsamında ve ücret geliri karşılığında bir başkası adına ve ona bağlı olarak çalışan işçiler ile bunları çalıştıran işverenler arasındaki iş ilişkilerini düzenleyen uyulması zorunlu kurallar bütünüdür. Sosyal devlet ilkesi gereği ekonomik yönden güçlü konumda bulunan işveren karşısında işçinin korunması prensibi ve yargılama safhasında yeterince açık olmayan hukuki düzenlemelerin işçi lehine yorumlanması iş hukukunun temel ilkeleridir.
İş Hukuku Mevzuatı
İş hukukunun temel kaynağını Anayasa oluşturmaktadır. Bunun dışında temel mevzuat 4857 sayılı İş Kanunudur. İçeriği itibariyle tanımlar ve iş hukukuna ilişkin hakları ve yükümlülükleri düzenleyen mevzuat ayrıca iş sözleşmelerini ve buna bağlı fesih usulünü de düzenlemektedir.
İş hukuku genel olarak iki alt kategoriden oluşmaktadır:
1-Bireysel İş Hukuku: İşçi ile işveren arasında bireysel anlamda kurulan iş ilişkilerini ifade eder.
2-Toplu İş Hukuku: Toplu iş sözleşmeleri, sendikalaşma hareketleri ve bunlarla ilgili uyuşmazlıkları ve bunların çözüm yolları olarak grev ve lokavt, hakem kurulları ve arabuluculuk müesseseleri bu alanın konusunu oluşturur.
İş Sözleşmesi 4857 sayılı İş Kanununa göre; iş ilişkisine dayanan ve tarafların ortak iradeleri sonucu ortaya çıkan hukuki işlem “iş sözleşmesi” olarak adlandırılmaktadır.
İş sözleşmesinin üç unsuru bulunmaktadır:
-Hizmet unsuru
-Ücret unsuru
-Bağımlılık unsuru
İş Sözleşmesinin Çeşitleri
-Sürekli ve Süreksiz iş sözleşmeleri;
İş kanunu hükümlerine göre nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlere süreksiz iş, bu sürenin üstünde devam eden işlere sürekli iş denir.
-Belirli ve Belirsiz süreli iş sözleşmeleri
-Tam süreli
-Kısmi süreli iş sözleşmesi İş sözleşmesi, sözleşme yapma ehliyetine sahip olan işçi ve işveren arasında birbirine uygun irade beyanında bulunulması yoluyla oluşturulur.
İş Hukukunda yazılı şekil şartı aranan sözleşmeler:
-Takım sözleşmesi
-Çıraklık sözleşmesi
-Toplu iş sözleşmesi
-Belirli süresi 1 yıl veya daha uzun süreli iş sözleşmesi
-Gazeteci ile işveren arasındaki iş sözleşmesi
-Gemi adamı ile yapılacak iş sözleşmesi
-Çağrı üzerine çalışmayı öngören iş sözleşmesi Bunun dışında İş Kanunu genel hükümlerinde işçi ve işverenin iş sözleşmesinden doğan borçları düzenlenmiştir.
İş Hukukunda Ücret; bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para olarak ödenen tutardır. İş Kanunu ücretin tanımında üç hususa dikkat çekmiştir. Bunlar:
-Ücretin bir iş karşılığında ödenmesi
-İşveren ya da üçüncü kişiler tarafından ödenmesi
-Para olarak ödenmesi
İşçiye ödenecek ücretin belirlenmesi iş sözleşmesinin yapıldığı sırada taraflarca kararlaştırılır. Ama bu miktar asgari ücretin altına inemez.
Asgari Ücret: İşçi ve ailesinin sosyal ve ekonomik açıdan gereksinimlerini karşılayan ve asgari düzeyde yaşama düzeyi sağlayan bir ücrettir. Asgari ücret ile işçi ve işverenin sözleşme özgürlüklerine bir sınır konulmaktadır. Bu ücret işçilerin tek geçim kaynağı olarak kabul edildiği için dörtte birinden fazlası haczedilemez ve devir veya temlik olunamaz. İşçilerin temel çalışma ve dinlenme süreleri 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiş bulunmaktadır.
Sözleşmenin Sona Ermesi Öncelikle taraflar serbest iradeleriyle yaptıkları sözleşmeyi kendi istek ve iradeleriyle sona erdirebilirler.
Bunun dışında;
-Sözleşmenin hükümsüzlüğü
-Ölüm
-Tarafların Uzlaşması sözleşmenin diğer sona erme nedenlerini oluşturmaktadır.
Ayrıca taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin sona ermesiyle özellikle işverenin bazı yükümlülükleri doğmakta; ancak bu yükümlülüklerin yerine getirilmesiyle hizmet ilişkisi kesin olarak sona ermektedir. Bu yükümlülükler kıdem tazminatını ödemek ve “çalışma belgesi” vermektir. 2821 sayılı Sendikalar Kanununa göre işçi ve işverenlere sosyal, ekonomik hak ve menfaatlerini korumaları amacıyla tüzel kişiliğe sahip sendika kurma ve üye olma hakkı tanınmıştır. Bunun dışında iş hukuku açısından grev ve lokavt faaliyetleri için kanunda ve uygulamada birtakım şartlar sayılmıştır (İş Kanunu madde 29)
İş Hukukunda Yargılama Safhası İş davalarının hızlı ve kolay bir şekilde sonuçlandırılması amacıyla 5521 sayılı Kanun ile özel mahkeme niteliği taşıyan İş Mahkemeleri kurulmuş; 6100 sayılı HMK’nın getirmiş olduğu yeniliklerle 5521 sayılı Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 6100 sayılı Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir. İş mahkemelerinde basit yargılama usulü uygulanmaktadır.
İş Hukukuna hakim olan işçinin korunması ve lehe yorum ilkesi nedeniyle, şirketler, iş hukuku kanunları ile yargı kararlarını yakından izlemek ve buna uygun hareket etmekle yükümlüdürler. Bu kapsamda, iş hukuku alanında verdiğimiz hukuki danışmanlıkların önemli bir bölümünü, işveren ve işçiler arasında çıkabilecek ihtilafların önlenmesi ya da en aza indirilmesi oluşturmaktadır. İhtilafın kaçınılmaz olduğu hallerde ise, dava yoluyla çözümde müvekkillerin mahkeme huzurunda temsili sağlanmaktadır. Vermekte olduğumuz hukuki danışmanlıkların kapsamına, günümüz ticaret hayatında gerek donanımlı işçi eksikliği, gerekse çalışan sadakatinin ve bağlılığının sağlanmasında yaşanan sorunlar gibi sebeplerle karşılaşılan ve iş sözleşmelerinde artık sıkça yer verilen rekabet yasağı ve istihdam yasağı hükümlerinin uygulanmasına yönelik uygulamalar ve hukuki girişimler de girmektedir.
Belirli iş sözleşmesinde kıdem tazminatı konusu işçi ve işveren arasında gerçekleşen sözleşmelere bağlı olarak ortaya çıkar. Kıdem tazminatı işçinin işe başladığı tarih başlangıç kabul edilerek ve hizmet akdinin devam ettiği süre boyunca işverenin her geçen sene için ödemekle yükümlü olduğu 30 günlük çalışma bedelidir. İşçi kaç yıl süre ile çalıştı ise bu 30 günlük ücret …
İşyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşan …
ÜST DÜZEY YÖNETİCİ FAZLA ÇALIŞMA ÜCRETİ TALEP EDEBİLİR Mİ? Devamı »
Kıdem tazminatının iş sözleşmesinin sona ermesinin ardından derhal ödenmesi gerekir. 1475 sayılı İş Yasası’nın yürürlükteki 14’üncü maddesine göre, iş akdinin sona ermesinin ardından kıdem tazminatı ödenmezse, geciken süre için mevduata uygulanan en yüksek faiz kıdem tazminatına uygulanır. Sonuç olarak kıdem tazminatının derhal ve nakit olarak ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatının taksitle ödenmesi ancak işçinin bunu kabul …
İş Kanunu’nun 13. maddesine göre ücretli ve ücretsiz analık izinlerinin bitmesinin ardından -her iki ebeveynin de çalışması koşuluyla- ebeveynlerden biri tam süreli çalışmadan kısmi süreli çalışmaya geçebilir. İşçi, bu hakkını analık izinlerinin bitiminden sonra çocuk zorunlu ilköğretim çağına gelene (5,5 yaşını doldurana kadar) kadar herhangi bir zamanda kullanabilir. Yani işçi, analık izinlerinin bitiminden hemen sonra …
Kısmi Süreli Çalışan Kadın Eşinden Boşanırsa Bu Hakkını Kaybeder Mi ? Devamı »
İş Kanununun Ücret ve ücretin ödenmesi başlıklı 32 . maddesinde konu ile ilgili hükümler şöyle yer almıştır. Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. … Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar …
Maaş Ödemelerinin Sürekli Gecikmesi Ve Düzensiz Olması İşçiye Haklı Fesih İmkanı Verir Mi ? Devamı »
İşten ayrılan işçinin hakları işçinin işten hangi şekilde ayrıldığına göre değişir. Şöyle ki, işten çıkarılan işçinin hakları ile kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin hakları aynı olmayacaktır. işçinin işten kendi rızasıyla ayrılması durumundaki hakları ile işverence çıkarılması durumunda hakları aynı olmayacaktır. Bu kapsamda her iki durumu da incelemek gerekir. İşten Ayrılan İşçinin Hakları Nelerdir? İstifa eden …
Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçinin Hakları Nelerdir ? Devamı »
İŞSİZLİK MAAŞINA HACİZ KONULMASI Özellikle bankalara olan Kredi borcu olan kişilerin işsiz kalması durumunda süreli olarak alabilecekleri işsizlik maaşı iş bulana kadar kişinin yaşamı için önem arz ediyor. Bu durumda kişi bu maaşı ile geçimini sürdürürken aynı zamanda borçlarını da ödemek zorunda. Fakat azalan maaş sonrası ödeme ise zorlaşıyor. Bu durumda kişilerde borçlarını ödeyemez hale …
Evet, işveren ile işçi arasında rekabet yasağı sözleşmesi yapılabilir. Rekabet yasağı sözleşmesi, işçinin işveren ile sözleşme sona erdikten sonra belirli bir süre içinde benzer bir işte çalışmamasını veya benzer bir işle uğraşmamasını taahhüt ettiği bir sözleşmedir. Ancak, bu sözleşmenin geçerli olabilmesi için belli koşulların sağlanması gerekmektedir ve sözleşmenin kapsamı sınırlı olmalıdır. Mavi yaka personel için …
İşveren İle İşçi Arasında Rekabet Yasağı Sözleşmesi Yapılabilir Mi ? Devamı »
İş sözleşmesi feshedilirken bazı durumlarda işçinin savunmasının alınması gerekir. Nitekim işveren tarafından geçerli nedene dayanarak yapılacak fesihlerde bu böyledir. İş Kanunu’nun 18. maddesine göre ; “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin …
İşyerinde yaşanan olay hakkında işveren kaç gün içinde tutanak tutabilir ? Devamı »
Tüketici şikayetleri nedeniyle işçinin iş sözleşmesinin feshi için; Şikayetlerin doğruluğu araştırılmalı, ✓ Şikayet konusu için işçiden açıklama alınmalı, Şikayet sebebinin işçinin kendisinden kaynaklandığı ortaya konulmalı, Şikayet konusu hususun giderilmesi için hizmet içi eğitim verilmeli, çalışanın konumu ve görevi gözden geçirilmeli, “Feshin Son Çare Olma” ilkesine dikkat edilmelidir. Aksi durumda işe iade davaları ile kıdem tazminatı …
Çalışan ile ilgili müşteri şikayetleri fesih için yeterli bir veri midir? Devamı »
Avukatlık ofisimiz kurumsal bir yapıya sahip ofistir.
Hesap Verme, Etkinlik, Objektiflik Avukatlık ofisimizin temel ilkesidir.
Gaziantep’te ki ofisimiz, ulusal ve uluslararası alanda var olan bir çok avukatlık ofisi ile ortak çalışmalar yürütmektedir.
Gaziantep Avukat Adres
Fatih, 22030. Sk. No:2 K:3/5 , 27060 Şehitkamil/Gaziantep
Telefon
Mesai İçi
0342 232 56 56
Mesai Dışı
0551 189 27 17
E-Mail
avukat@akillar.av.tr