Bilişim Suçu nedir ?
Bilişim suçu, internet ağı ve bilgisayar teknolojileri vasıtasıyla gerçekleştirilen ve yasalar karşısında kişilerin hakkının ihlal edilmesi ya da rahatsızlık verilmesi gibi gerekçelerle resmi olarak suç niteliği taşıyan, yasalar tarafından önceden cezalarının belirlendiği suçlardır. Bilişim suçları, diğer bir deyişle siber suçlar; bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi çağdaş iletişim araçları veya pos makinası gibi alışveriş araçları kullanılarak elektronik ortamda işlenen her türlü suç olarak tanımlanabilir.
İnternet kullanımının artması ve internetin kendine ait bir ekosistemi meydana getirmesiyle birlikte, iyi yönlü kullanımının yanı sıra internetin kötü yönlü kullanımı da ortaya çıkmıştır. Bilişim suçları sadece internet korsanlarını ilgilendiren suçlar değildir. Standart internet kullanıcıları da bir kişinin kişilik haklarına saygı göstermeyerek kolayca ciddi yaptırımları olan bilişim suçları işleyebilmektedir.
Bilişim Suçu Örnekleri
Bilişim suçlarının örneklerini artık internette ve televizyonda defalarca görme şansına sahip oluyoruz. Zira normal yaşantıda işlenen suçların aksine bilişim suçları silinmiyor ve kullanıcıların suç niteliğinde yaptığı her hareket yıllar sonra dahi kolayca gözlemlenebiliyor. Genel olarak bilişim suçlarının örneklerini görmek açısından aşağıda yer almakta olan maddeli örneklere göz atabilirsiniz;
Türk Ceza Kanunu’nda (“TCK”) doğrudan bilişim suçu olarak nitelendirilebilecek suç tiplerinin yanı sıra bilişim sistemi aracılığıyla işlenebilecek tehdit, hakaret gibi genel suç tipleri de bulunmaktadır.
Bilişim Suçlarının Türleri Nelerdir?
İnternet ve bilgisayar kullanımının artması ile bilişim suçları da çeşitlenmiştir. Bilişim suçları TCK’da yer alan ve suç teşkil eden bütün hareketleri kapsayabilmektedir. Hakaret, küfür, yolsuzluk, sahte belge oluşturma, bilgilerin çalınması gibi farklı suçları içermektedir. En çok bilinen ve işlenenleri:
- Bilgisayar sabotajı
- Bilgisayar yoluyla dolandırıcılık
- E-mail adresinin çalınması
- Kredi kartı bilgilerinin ele geçirilmesi
- Sahte evraklar düzenlemek
- Kişisel bilgiler çalmak
- Rahatsızlık verme
- Yetkisiz erişim ve dinleme
- Kanunla korunmuş bir yazılımın izinsiz kullanımı
- Her türlü telif hakkı bulunan yayın ve içeriklerin kopyalanması ve dağıtılması
- Yasadışı pornografik yayınlar olarak
- Korkutma veya hakaret
- Siber terörizm
- Siber savaş
- Uyuşturucu kaçakçılığı
- Bilgisayarınızın güncel olduğundan emin olun.
- Bilgisayarınızda virüs yazılımı kullanın.
- Kişisel bilgilerinizi paylaşmayın.
- Herkes tarafından bilinen internet adreslerini kullanın.
- Şirket ve şahıs bilgilerinizin bulunduğu bilgisayarlarınızı her internet ağına bağlamayın.
- Chat odaları denen mesajlaşma sitelerine girmeyin.
- İnternette tanıştığınız kişilere şahsınız, aileniz, adres, telefon, işiniz v.s. konularda şahsi bilgilerinizi vermeyin.
- İnternet ortamında tanıştığınız kişilere kredi kartı bilgilerinizi vermeyin.
- Bilmediğiniz mail hesaplarından gelen mailleri açmayın.
- Bilgisayar Yoluyla Dolandırıcılık TCK 503-507: Dolandırıcılık ve İflas
- Bilgisayar Yoluyla Sahtecilik TCK 316-368: Sahtecilik Suçları
- Kanunla Korunmuş Bir Yazılımın İzinsiz Kullanımı 5846’nolu Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)
- Yasadışı Yayınlar TCK 125-200: Devletin Şahsiyetine karşı cürümler;
- TCK 480-490: Hakaret ve Sövme Cürümleri
- TCK 426-427: Halkın ar ve haya duygularını inciten veya cinsi arzuları tahrik eden ve istismar eder nitelikte genel ahlaka aykırı: ve diğer anlatım araç ve gereçleri.
- Bilgisayar Sistemlerine ve Servislerine Yetkisiz Erişim ve Dinleme “Bilişim Alanında Suçlar TCK 525a, b, c ve d” maddeleridir.
Bilişim Suçları Kapsamında Mağdur Olmamak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Bilişim Suçu İle Karşılaşıldığında Yapılacaklar
- Yasadışı siteler (web sayfaları) ile ilgili şikâyetlerinizi 155@iem.gov.tr e-mail ihbar adresine bildirebilirsiniz.
- Elinizdeki bilgiler ve şikayetçi olduğunuz konular ile ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına müracaat ederek gerekli işlemlerin yapılmasını sağlayabilirsiniz.
- Tüm tahkikatlarda Savcılık talimatı veya Mahkeme kararı esas alınarak işlemler gerçekleştirilecektir.
- ISP (İnternet Servis Sağlayıcının) yurt dışında bulunması durumunda Adli Makamlar tarafından yapılacak olan Adli İstinabe ile konunun takibi yapılır.
Bilişim Sistemine Girme Suçu (TCK madde 243)
Bilişim sistemine girme
Madde 243-
(1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) (Ek: 24/3/2016-6698/30 md.) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bilişim Sistemine Girme Suçu, Avrupa Konseyi Siber Suç Çerçevesinde düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasına göre bir bilişim sistemine hukuka uygun olmayacak şekilde girilmesi ve söz konusu bilişim sistemine hukuka aykırı şekilde girilmesinin ardından sitemde bulunmak suç teşkil etmektedir. Bilişim sistemine girme suçunda kanun koyucu tarafından fail veya mağdur için özel bir şart aramamış olup, suçun faili ve mağduru herkes olabilmektedir. Suçun faili genellikle “hacker” olarak adlandırılmaktadır ve mağdurun da bilişim sistemi üzerinde hakkı olan kişi olması gerekmektedir.
TCK madde 243’te düzenlenmiş olan Bilişim Sistemine Girme Suçu, iki ayrı suça yer vermektedir. Bu suçlardan ilki, 243/1 hükmünde düzenlenmiş olan bilişim sistemine girme ve orada kalmaya devam etme suçudur. İkincisi ise, 243/3’te düzenlenmiş olan bilişim sistemindeki verilerin yok edilmesi veya değiştirilmesi suçudur. Bu hususları kısaca inceleyecek olursak:
- Bilişim Sistemine Girme veya Orada Kalmaya Devam Etme (TCK 243/1):
İlgili fıkrada bir bilişim sistemine hukuka uygun olmayan bir şekilde girilmesi ve orada kalmaya devam etmek gerekmekte olup failin hareketi bu yönde olmalıdır. Bu durumda söz konusu bilişim sistemine erişimin bazı tedbirler ile sınırlandırılmış, engellenmiş olması gerekmektedir. Böyle bir durumda sistemin işleyişinin ancak işlem yapma yetkisine sahip kişiler tarafından gerçekleştirilebiliyor olması gerekmektedir.
Örneğin bir eğitim kurumunda derslere ilişkin notların girilmesi için öğretmen tarafından kullanıcı adı ve şifre kullanılarak girebilmesi, öğretmenin bilişim sistemine erişimi konusunda yetkisi olduğunu ifade etmektedir. Bahsi geçen yetkinin, usulüne uygun olarak alınması gerekecek olup usul bilişim sisteminin yöneticisi tarafından belirlenecektir. Bilişim sisteminde kalma konusuna değinecek olursak, öncelikle bu eylemin gerçekleştirilebilmesi için bilişim sistemine girilmesi ve bunun hukuka aykırı şekilde gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
- Bilişim Sistemindeki Verilerin Yok Edilmesi veya Değiştirilmesi (TCK 243/3):
İlgili fıkrada, maddenin birinci fıkrasında yer alan eylemlerin gerçekleşmesi ile bilişim sistemi içerisinde yer alan eylemlerin değiştirilmesi veya yok edilmesi gerekmektedir. Söz konusu durumun gerçekleşmesi halinde madde 243/1 hükmünde yer alan cezanın ağırlaştırılmış hali söz konusu olmaktadır.
- Bir Bilişim Sisteminin Kendi İçinde Veya Bilişim Sistemleri Arasında Gerçekleşen Veri Nakillerini, Sisteme Girmeksizin Teknik Araçlarla İzlemek:
Bu durumda bilişim sistemlerine girilmeksizin suç oluşmaktadır ve korunan değer kişisel verilerin korunmasıdır. Bu duruma verilebilecek en iyi örnek sniffing yöntemi ile birden fazla bilgisayarda veya ağdaki veri akışını izlemek için kullanılan bir yoldur. Belirtmek gerekir ki uzaktan bağlantı ile ekran görüntülerine erişmek, mikrofona bağlanmak gibi eylemler bu kapsam dışında kalacaktır.
İlgili suçun oluşması için gerekli olan tek şey izlemektir. İzleme eylemini gerçekleştiren fail tarafından e-posta yazışmaları vb. kişisel bilgiler öğrenildiği takdirde kişisel verilere erişim sağlanmış olacaktır. Bu durumda fail tarafından gerçekleştirilen izleme eylemenin hukuka aykırı bir şekilde gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın