Kıdem tazminatı belirli şartları taşıdığında her yıl belirlenen tavan tutarı aşmamak kaydıyla işçiye son brüt giydirilmiş ücretine göre ödenmesi gereken bir alacak kalemidir. Kıdem tazminatı hesaplamasının ne şekilde olduğu ve nelere dikkat edildiği hususları ayrı bir yazımızda detaylı inceledik. İlgili yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
Ancak bu yazımızda kıdem tazminatının dolar/euro/sterlin/dinar vb. yabancı para birimi ile ödenip ödenemeyeceğini izah etmeye çalışacağız.
Malumunuz ülkemizde faaliyet gösteren yabancı şirketler var. Veya Türk şirketleri olmasına rağmen ülkemizden işçi götürerek yurtdışında çalışan şirketler de var. Uluslar arası lojistik firmaları, inşaat firmaları bunlara baş çekmekte. Bu firmalarda çalışan işçiler çoğu zaman ücretlerini DOLAR bazında almaktalar.
Söz konusu işçiler işten ayrıldığında ve tazminata hak kazandığında bu mesele sorun haline dönüşebiliyor. Çünkü işçi ben ücretimi hep dolarla aldım, tazminatımı da dolar olarak yatırın derken işveren öyle bir düzenleme yok, TL olarak ödeyeceğiz şeklinde tavır sergileyebiliyor. Hal böyle olunca ortaya yabancı para cinsinden kıdem tazminatı ödenip ödenemeyeceği sorunu çıkıyor.
Kıdem Tazminatının Türk Lirası Olarak Ödenmesi Gerektiğine İlişkin Yasal Bir Düzenleme Var mı?
Böyle bir yasal düzenleme yok. Yasal düzenleme olmaması yani kanun koyucunun bu konuda sessiz kalmış olması işçi aleyhine yorumlanamayacağını belirtmek isteriz. Yani kanun koyucu bu konuda sessiz kalarak aslında isteyen dövizle ödeyebilir demektedir. Dolayısıyla tersi tarafta yer alan işçinin dövizle ücret alıyorsa tazminatını da döviz olarak isteme hakkı vardır.
Kıdem Tazminatının Dövizle Ödenmesi Halinde Bu ödeme Kıdem Tazminatı Tavan Sınırını Geçebilir mi?
Kıdem tazminatı tavan sınırı kanunun mutlak emredici niteliğindeki bir düzenlemesi olduğu için dövizle de ödeme yapılsa bu sınır geçilemez.
Kıdem Tazminatı Dövizle Ödenirse Tazminat Hesabı Nasıl Yapılır?
İlk önce şunu belirtelim ; Kıdem tazminatı fesih tarihindeki son brüt ücrete göre hesaplanmaktadır. Yani ilk bakılacak yer fesih tarihi. İkinci bakılacak nokta ise fesih tarihindeki kıdem tazminatı tavan sınırı. Sonra da işçinin ücretine bakacağız.
Olayın kolay anlaşılması için örnek vererek ilerleyelim.
Diyelim ki 3 tam yıl çalışmış bir işçi olsun. Son ücreti de brüt 2.500,00 Dolar olsun. Fesih tarihi de 10.07.2021 olsun. Hadi kıdem tazminatını hesaplayalım ;
- Son brüt ücret 2.500,00 Dolar
- Fesih tarihi olan 2021 yılı Temmuz ayında tavan sınır : 8.284,51 TL
- Fesih tarihindeki resmi döviz kuru : 8,68 TL
Bu bilgilerden sonra işçinin son brüt ücretinin TL karşılığına bakalım
2.500,00 x 8,68 TL =21.700,00 TL yapmaktadır. Yani hesaplamaya esas tavan sınırı geçmektedir. Tazminat hesabında tavan sınırı geçilemeyeceğinden işçinin hesabı tavan sınıra göre yapılacaktır. Yani her tam yıl için 1 brüt maaş hak edildiği için örneğimizdeki olayda 3 tam yıl işçi çalışmıştı o halde 3 x fesih tarihindeki tavan sınır olan 8.284,51 TL = 24.853,53 TL yapmaktadır.
İşçi fesih tarihindeki tavan sınır sebebiyle TL cinsinden bu tutara hak kazanmıştır. Ancak dolarla/dövizle ödeme talep ettiği için bu tutarı tekrar dolara çeviriyoruz. 24.853,53 TL / fesih tarihindeki döviz kuru olan 8,68 TL =2.863,30 Dolar yapmaktadır. Sonuç olarak 3 tam yıl için en son 2.500,00 Dolar maaş ile çalışan ve 2021 Temmuz ayında iş akdi feshedilen örneğimizdeki işçinin toplam kıdem tazminat hakkı tavan sınır sebebiyle 2.863,30 Dolar olarak tespit edilecektir.
Yukarıdaki bilgileri bir de Yargı kararı ile taçlandıralım. Konuya ilişkin YARGITAY 9. Hukuk Dairesi Esas No. 2020/4697 Karar No. 2021/2149 sayılı 25/01/2021 tarihli kararında
“……….Kıdem tazminatında tavan kamu düzenini ilgilendirmekte ise de, kıdem tazminatının Türk parasıyla ödenmesi gerektiği yönünde bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. O halde yabancı para üzerinden ücret alan işçiler yönünden talep olması halinde kıdem tazminatının yabancı para cinsinden hesaplanmasına yasal bir engel yoktur. Fesih tarihi itibarıyla kıdem tazminatı tavanının kontrolü bakımından iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki Türk Lirası üzerinden bir yıllık tutar belirlenmeli, tavanı aşması durumunda tavan üzerinden hesaplama yapılarak yeniden aynı kur hesabıyla yabancı paraya dönüşümü sağlanmalıdır. Dairemizin emsal kararları da bu yöndedir……….”
denilerek durum netleştirilmiştir.
2022 yılı 2.dönemi için kıdem tazminatı tavan sınırının 15.371,40 lira olduğunu hatırlatmış olalım
Konu hakkında elimizden geldiğince anlaşılabilir ve yeterli bilgi vermeye çalıştık. Fikirlerinizi ve yorumlarınızı önemsiyoruz. Sayfamızın altında yorum bölümünde fikirlerinizi bizimle paylaşmaktan çekinmeyiniz.
Aklınıza takılan tüm soruları sorabilirsiniz. Yorum yapmaktan çekinmeyin.