İşçinin çalıştığı iş yerinde işi bırakmasını gerektiren haklı sebeplere var ise bu nedenle işi bırakan işçiye kıdem tazminatı ödemesi yapılmalıdır. Çoğu zaman işçi bakımından haklı sebep olarak ileri sürülen durumlar da işveren tarafından kabul edilmemekte ve işbu sebeple yaşanan anlaşmazlıklar mahkemeye taşınmaktadır. İşçinin iş akdini feshetmesini gerektirir haklı sebepler İş Kanununda sayılmıştır.
İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı
Madde 24 – Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir
I. Sağlık sebepleri
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa
II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri
a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa
b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa
c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa
d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa
e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa
III. Zorlayıcı sebepler
İşçinin çalıştığı iş yerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa
Yukarıda kanun maddesinde sayılan haklı sebepler incelendiğinde bunların arasında memuriyete geçiş veya uzman çavuşluğu kazanmak sebebiyle askerliğe geçiş ile ilgili bir maddenin olmadığı görülecektir. İşbu sebeplerle memuriyete geçiş iş akdinin feshi için haklı bir sebep değildir. Çünkü söz konusu durum işçinin kendi seçiminden kaynaklanmaktadır.
İşverenden kaynaklı bir işi bırakma söz konusu olmadığı gözetildiğinde bu sebeplerle işi bırakan işçiye de tazminat ödemesi yapılamayacaktır.
Tabi işçi ve işveren aralarında anlaşarak belli bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir. Bu duruma engel bir şey olmayıp tarafların iradesiyle karşılıklı anlaşma her zaman mümkündür. Ancak işveren bu şekilde anlaşma yoluna gitmeyip ödeme yapmak istemez ise de yukarıda izah etiğimiz üzere bu bu konuda kanunen haklı durumdadır.
İşverenden kaynaklı bir işi bırakma söz konusu olmadığı gözetildiğinde bu sebeplerle işi bırakan işçiye de tazminat ödemesi yapılamayacaktır.
Tabi işçi ve işveren aralarında anlaşarak belli bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir. Bu duruma engel bir şey olmayıp tarafların iradesiyle karşılıklı anlaşma her zaman mümkündür. Ancak işveren bu şekilde anlaşma yoluna gitmeyip ödeme yapmak istemez ise de yukarıda izah etiğimiz üzere bu bu konuda kanunen haklı durumdadır.
Ancak memuriyete geçiş sebebiyle iş akdinin feshinde somut olayın iyi irdelenmesi ve hakkaniyete uygun nitelikte karar verilmesi önem arz etmektedir.
Zira iş koşullarının oldukça kötü olması, işçiye haklarının ödenmemesi veya işçiye mobbing yapılması gibi iş akdinin haklı nedenle derhal feshedilmesini gerektirir durumlar işçiyi başka meslek arayışına girmesine sebebiyet vermiş ise ve işçi de memuriyeti seçmiş ise şu halde işçinin kıdem tazminatı ödemesinin yapılması gerektiği kanaatindeyiz.
Nitekim iş koşullarının kötü olması sebebiyle işçi başka meslek arayışına girmiştir. Keyfi nedenlerle memuriyete geçen işçinin durumu ile işverenden kaynaklı iş akdini çekilmez hale getiren sebeplerden ötürü işi bırakıp memuriyete geçen işçinin aynı sonuçla karşılaşması da adalete uygun düşmeyecektir.
Konu hakkında yorum ve fikirlerinizi aşağıda yorumlar bölümünde paylaşabilirsiniz.
