İş yerinde iş kazası geçiren işçinin daha sonra hak iddia edebilmesi için ve iş kazası sonucu elde edebileceği kazanımları kaybetmemesi için yapması gerekenler bulunmaktadır.
İş kazası geçiren işçi ne yapmalı?İş kazaları günümüzün en büyük problemlerinden biri ve bu konuda çalışanların yeterli bilgiye sahip olmadıkları anlaşılmaktadır. İşveren, işyerinde, işçinin iş sağlığını ve güvenliğini sağlamak zorundadır.
İş kazası, işverenin işçiyi gözetme borcunu yerine getirmemesi nedeniyle ortaya çıkmış olabilir. Bu yüzden kaza geçiren işçinin ne yapması gerektiğini iyi bilmesi gerekiyor. Peki, iş kazası geçiren işçi ne yapmalı? bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz…
İŞ KAZASI NEDİR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi iş kazasının tanımını yapılmış ve iş kazası sayılabilmenin şartlarını düzenlemiştir. Buna göre bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için; kazaya uğrayanın sigortalı olması, olayın 5510 sayılı kanunun 13. maddesinde belirtilen hallerden birinde meydana gelmesi, sigortalının kaza nedeniyle hemen veya sonrasında zarara uğramış olması, zarar ile kaza arasında illiyet bağı olması gerekmektedir.
Ayrıca, sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalının işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda ve sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen ve sigortalı çalışanı bedenen ya da ruhen özre uğratan olaylar iş kazasıdır.
İş kazası, yabancı ve dıştan gelen bir etken yani, dış bir olay sonucu mağdurun vücut bütünlüğüne, organik yapısına zarar vermelidir.
Dıştan gelen olay; iş yerinde patlama, bir maddenin çarpması, düşmesi, zehirlenme, elektrik cereyanına kapılma, yüksekten düşme, güneş çarpması gibi durumlar olabilir.
Kasti olmasa dahi bir iş ifası sırasında meydana gelebilecek durumlar, zaman çevre ikileminde iş kazasına sebebiyet ilkeleri olarak kabul edilmektedir.
İŞ KAZASI GEÇİREN İŞÇİ NE YAPMALI?
– İş kazası geçiren işçinin öncelikle hastane belgelerinin iş kazası olarak düzenlenip düzenlenmediğini takip edilmelidir.
– İş kazasının Sosyal Güvenlik Kurumu ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilip, bildirilmediği takip edilmelidir.
– İş kazası geçiren işçinin sağlık kuruluşunda görevli güvenlik güçlerine vereceği ifade önem arz etmektedir.
Kazanın kendi kusuru olduğu ve işvereninden şikayetçi olmadığı yönündeki bir ifade sonucu işveren hakkında açılacak ceza davası takipsizlikle sonuçlanabilir.
İş kazası süresince işveren tedavi konusunda gerekli hassasiyeti göstermez ise idari yönden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına şikâyet edileceği, adli yönden ise maddi-manevi tazminat davası açılacağı hususu yazılı olarak iletilmelidir.
– İş kazası sonucu işçi işten çıkartılmış ise en kısa sürede İş Mahkemesi nezdinde dava açması gerekir.
İŞ KAZASI BİLDİRİMİ NASIL YAPILIR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 13 ve 14 ile 4857 sayılı İş Kanunu 77.maddesi hükümleri gereği iş kazası ve meslek hastalığının en geç üç işgünü içinde elektronik ortamda bildirilmesi zorunludur.
Elektronik ortamda bildirim sonrası SGK’ya ve ÇSGB’ye bildirim yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
İŞ KAZASI GEÇİREN İŞÇİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKENLER
– İş kazası geçiren kişi, eğer işverenin bu kazadan haberi yoksa kazadan sonraki gün içinde işverene kazayı bildirmelidir.
– İş kazası geçiren kişi, iş kazası veya meslek hastalığı dolayısıyla hekimin önerdiği tedbir ve tavsiyelere uymalıdır.
– İş kazası geçiren kişinin ihmali yüzünden hastalığının artması halinde, verilecek ödenekler işçinin kusuru oranında azalacaktır. Ancak bu oran %50 geçemez.Kurum tarafından gerekli tedavi sigortalıya yazılı olarak bildirilmiş, sigortalı buna uymamış ise teklif edilen tedaviyi kabul edip kuruma başvuracağı tarihe kadar sigortalıya;
– İşçiye iş kazası sonrasında yapılması gereken tedavi yapılmaz,
– Geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik ödeneği verilmez. İş kazası geçiren işçinin hakları neler? (SGK’ya göre hangi haller iş kazası?)
Çalışma hayatı çok sayıda risk barındırıyor. Risklerin önlememesi durumunda iş kazaları meydana gelebiliyor.
İş kazası sonucu Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sigortalılara ve geride kalanlara sağladığı yardımlar söz konusu. Ancak bunun için önce SGK’nın olayı iş kazası olarak tanımlaması gerekiyor. Bugünkü yazımda SGK’nın hangi olayları iş kazası olarak tanımladığını ve iş kazası sonucu sağlanan yardımları ele almaya çalışacağım.
SGK’YA GÖRE HANGİ HALLER İŞ KAZASIDIR?
Sigortalının;
– İşyerinde bulunduğu sırada,
– İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
– Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
– İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş geliş sırasında meydana gelen ve sigortalıyı bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olay.
Bu bağlamda, örneğin iş yerinde düşüp kafasını vuran işçinin, hemen o anda değilse bile, sonradan geçirdiği beyin kanaması nedeniyle hayatını kaybetmesi iş kazası sonucu ölüm olarak değerlendirilir.
TRAFİK KAZALARI İŞ KAZASI SAYILIR MI?
Örneğin, işveren sigortalıya araç tahsis etmişse, sigortalının bu araçla işe gidiş geliş sırasında yaptığı trafik kazası iş kazası sayılıyor. Ancak sigortalı kendi arabasıyla işe gelip gidiyorsa bu gidiş geliş esnasında yaşanan kaza iş kazası olarak değerlendirilmez.
İŞVEREN EMRİYLE GİDİLEN YERDE KAZA GEÇİRİLİRSE NE OLACAK?
İşveren eğer işçisini işi dışında bir görevle bir yere göndermişse, bu sürede yaşanan kaza da iş kazasıdır. Örneğin, işveren sigortalıyı “Elektrik faturasını bankaya yatır da gel” diyerek bankaya göndermişse ve sigortalıya karşıdan karşıya geçerken yolda araba çarpmışsa, bu durum da iş kazası olarak değerlendirilir.
PEKİ YA, İŞ YERİNDE GEÇİRİLEN KALP KRİZİ?
SGK tarafından 2016’da yayımlanan bir genelgeye kadar, iş yerinde kalp krizi geçiren bir çalışanın geçirdiği kalp krizinin niteliğine göre geride kalanlara gelir bağlanıp bağlanmayacağına karar veriliyordu.
Kalp krizi iş yerindeki bir olayla ilgili olmadan geçirilmişse ve dışarıdan bir etki söz konusu değilse, durum iş kazası olarak değerlendirmiyordu.
SGK bu uygulamadan 2016’daki genelge sonrası vazgeçti. Kalp krizi geçiren çalışana iş kazası sigorta kolundan sağlanan yardımlar yapılmaya başlandı.
Kalp krizi ile birlikte süreğen hastalıklar nedeniyle iş yerindeki ölümler de aynı çerçevede değerlendiriliyor.
İŞ KAZASI OLMAYAN OLAY İŞ KAZASI DİYE BİLDİRİLİRSE NE OLUR?
SGK’ya bildirilen bir olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağının belirlenmesi için gerektiğinde SGK’nın denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurları tarafından veya iş müfettişleri vasıtasıyla soruşturma yapılabilir.
Bu soruşturma sonunda yazılı bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı tespit edilirse, SGK tarafından bu olay için yersiz olarak yapılmış ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren gerçeğe aykırı bildirimde bulunanlardan, yasal faiziyle birlikte geri istenir ve bu kişilere idari yaptırım uygulanır.
İŞ KAZASI SONRASINDA SAĞLANAN YARDIMLAR NELER?
İlk olarak, iş kazası sonrası hastaneye gidip rapor alan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor.
Örneğin, iş yerinde işini yaptığı sırada kayıp düşen ve ayağı kırılan sigortalı hastaneye gidip 10 günlük rapor alırsa, SGK 10 gün için sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödüyor. Bununla birlikte, sigortalının geçirdiği iş kazası sonrası meslekte kazanma gücünü en az yüzde 10 oranında kaybettiğini sağlık kurulu raporuyle belgelemesi halinde, sigortalı SGK’dan sürekli iş göremezlik geliri alabiliyor.
Geçirdiği iş kazası nedeniyle sigortalı eğer hayatını kaybederse, geride kalan hak sahiplerine ölüm geliri bağlanıyor.– SGK her gün için ödeme yapar…
SGK hastalık sigortası çerçevesinde istirahat raporu alan sigortalılara üçüncü günden itibaren geçici iş göremezlik ödeneği öder. Ancak iş kazası halinde durum farklıdır. İş kazası sonucu istirahat raporu alan sigortalıya raporun ilk gününden itibaren geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor.
İŞ KAZASI SONUCU HAYATINI KAYBEDEN SİGORTALININ GERİDE KALANLARIN ÖLÜM AYLIĞI ALABİLMESİ NASIL OLUYOR?
SGK, ölüm sigortası kapsamında geride kalan hak sahiplerine aylık bağlamak için ölen sigortalının belirli süre prim ödemesi koşulunu arıyor.
Ancak iş kazası sonrası ölümlerde, geride kalan hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için ölen sigortalının bir gün bile sigortasının olması yeterli.
Dahası, sigortalının işe girişi yapılmamış olsa bile geçirilen kaza sonrasında SGK durumu sorgulayarak sigortalının o iş yerinde çalıştığını tespit ederse, geride kalanlara yine ölüm geliri bağlanır.
Ayrıca, iş kazası sonrası ölen kişinin ölüm sigortasından da aylığa hak kazanmış olması durumunda, iş kazası sigorta kolundan ölüm geliri, ölüm sigortasından ise ölüm aylığı birlikte bağlanacaktır.
BABASINI VEYA ANNESİNİ İŞ KAZASI SONUCUNDA KAYBEDEN KIZ ÇOCUKLARINA ÇEYİZ PARASI
Babasını veya annesini iş kazası nedeniyle kaybeden ve ölüm geliri almakta olan kız çocuğunun evlenmesi halinde ölüm geliri kesiliyor. Bununla birlikte,SGK resmi nikâhla evlenen kız çocuğuna ölüm gelirinin iki yıllık tutarını peşinen evlenme ödeneği olarak ödüyor.
Bu konu hakkındaki benzer makalelerimiz için tıklayın
