KOMANDO OLAMAZ” RAPORU ALAN UZMAN ERBAŞLARIN SÖZLEŞMELERİNİN FESHEDİLMESİ İŞLEMİNİN HUKUKİ İNCELEMESİ
Kara Kuvvetleri Komutanlığı tarafından komando olamaz raporu alan ilköğretim mezunu uzman erbaşlara ve komando birliklerinde komando olarak 4 fiili hizmet yılını tamamlamayan lise mezunu uzman erbaşlara sözleşme fesih işleminin uygulanması gerektiği yönünde yakın tarihli bir emir yayımlanmıştır.
Söz konusu emrin içeriğinde Piyade sınıfı komando branşında istihdam edilen ilköğretim mezunu uzman erbaşların ve komando birliklerinde komando olarak 4 fiili hizmet yılını tamamlamayan lise mezunu uzman erbaşların , 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 4. Maddesi uyarınca yalnızca ihtiyaç duyulan komando kadro görev yerlerinde çalıştırılmak maksadıyla kabul edildiği belirtilmektedir.
Göreve ilişkin sıhhi arızası bulunanlar, meslek hastalığına yakalananlar ve uzun süreli tedavi gerektiren hastalığa yakalanan uzman erbaşlar hariç olmak üzere komando sağlık niteliklerini kaybedenlerin sözleşmeleri 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 1,4,5, ve 10. Maddeleri kapsamında sağlık sebebi ile kendilerinden istifade edilememe gerekçesiyle fesih edileceği belirtilmiştir.
Uzman Erbaş Yönetmeliği‘nin 13. Maddesi uyarınca; 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 10 uncu maddesinde belirtildiği şekilde sağlık nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanların ilişiği kesilebilmektedir. Mezkur kanununun 10. Maddesi incelendiğinde;
Uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçenlerin Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği, ruh sağlığı ve hastalıkları ile sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilir ve bunların ilişikleri kesilmez. Bu durumda olup tedavi süreci sonunda sıhhi arızası devam edenler ve kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar hakkında sosyal güvenlik hakları saklı kalmak kaydıyla ilişik kesme işlemi uygulanır.
Son olarak; yukarıda belirtilen durumların haricinde yetkili sağlık kuruluşlarından Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği‘ne göre “görev yapamaz” raporu alan uzman erbaşların da ilişikleri kesilmektedir. Bu hususların dışında sağlık nedeniyle istifade edilememe gerekçesi ile sözleşme fesih imkanı bulunmamaktadır. Uzman erbaşın ilköğretim mezunu olmasının ya da lise mezunu olup komando birliklerinde 4 yıl fiili hizmeti tamamlamamış olmalarının sağlık şartları açısından bir önemi yoktur. 4 yıl fiili hizmetini tamamlamış Lise mezunu uzman erbaşlar ile aynı hükümlere tabidir. İlköğretim mezunu veya 4 yıl fiili hizmetini tamamlamamış Lise mezunu Uzman Erbaşlara, 4 yıl fiili hizmetini tamamlamış Lise mezunu Uzman Erbaşlardan farklı sağlık yeteneği hükümlerinin uygulanması Anayasada yer alan “Eşitlik” ilkesine aykırılık teşkil edeceği açıktır.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; Uzman Erbaşların sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarında yapılmaktadır. Uzman erbaşlara hangi durumlarda görev yapamaz raporu verileceği Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 26. Maddesinde düzenlenmektedir. Yönetmeliğin 26 . maddesi uyarınca; Hastalıklar Listesinin (B) ve (D) dilimlerinde belirtilen rahatsızlıklara sahip olan uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler hakkında ilgisine göre “Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görev Yapamaz”, “Jandarma Genel Komutanlığında Görev Yapamaz” veya “Sahil Güvenlik Komutanlığında Görev Yapamaz” kararı verilmektedir. Belirtilen hususlarla ilgili olarak hakkında rapor düzenlenen uzman erbaş, haklarında kesin işlem kararlı rapor düzenleninceye kadar sıhhi izinli sayılmaktadır.
Komando Olamaz Raporu Sözleşme Fesih Davası
Polis, asker ve memur hukuku bakımından idari yargılama usulü kanunu büyük önemi haizdir ve davalar bu genel usül kurallarına göre yönetilir. Uzman erbaşlar hakkında komando olamaz uzman erbaş olur raporu sonrasında sözleşme fesih işlemi gerçekleştirilebilmekte ve ne yazık ki Silahlı Kuvvetlerdeki çalışma hayatları son bulabilmektedir. Burada önemli olan husus uzman erbaş olur ancak komando olamaz kararının gerçekten sözleşme feshi gerektirip gerektirmeyeceğidir. Ya da komando olamaz raporunun sağlık sebepleri bakımından uzman erbaş olmaya engel olup olmadığı hususudur.
Öncelikle uzman erbaşların sağlık sebebiyle hangi durumlarda ilişiklerinin kesilerek sözleşmelerinin feshedilebileceği durumların iyi irdelenmesi şarttır.
Uzman Erbaş Sağlık Sebebiyle Sözleşme Feshi Sebepleri Nelerdir
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 10’uncu maddesinde belirtildiği şekilde sağlık nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanların sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir. Buna göre;
Uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dahil edilir. Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı
geçenlerin Türk Silâhlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları
raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilir ve bunların ilişikleri kesilmez.
Görüleceği üzere sağlık nedeniyle hangi hallerde sözleşmelerin feshedileceği kanunda açık bir şekilde düzenlenmiş olup bunlar içerisinde komando olamaz raporu almış olanaların ilişiği kesileceğine ilişkin bir madde metni bulunmamaktadır.
Uzman Erbaş Komando Olamaz Raporu Sözleşme Feshi Hukuka Aykırıdır
Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre “A” dilimine giren hastalıklar nedeniyle kendisine “komando olamaz, uzman erbaş olur” raporu verilerek sözleşme feshi işlemi tamamen hukuka aykırı bir işlemdir. Nitekim Uzman erbaş olmaya yeter seviyede bir sağlık raporu alınmasına karşın sırf komando olamaz kararı verilerek kişinin mesleğinden uzaklaştırılması idari işlemi sebep unsuru bakımından sakat kılacaktır. Komando olamaz raporu alan uzman erbaşların piyade sınıfında görev yapmasında sağlık yönünden hiçbir engel bulunmamaktadır. Sağlık yeterlilikleri piyade sınıfı için yeterlidir.
Uzman erbaş yönetmeliğinin 12. maddesinde sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar belirtilmiş olup bu esaslardan birisi de istihdam edildikleri veya edilecekleri kadronun görev özelliklerine göre sınıf ve branşları ile ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen sağlık niteliklerine sahip olmaktır. Bu bakımdan istihdam edildikleri veya edilecekleri kadronun görev özelliklerine göre sınıf ve görevini yapar raporu alan uzman erbaşların sırf komando olamaz raporu gerekçe gösterilerek mesleklerinden edilmeleri ve sözleşmelerinin feshi açık bir şekilde hukuka aykırıdır.
Komando Olamaz Raporu Alan Uzman Erbaş Ne Yapmalıdır
Komondo olamaz raporu ile sözleşmesi feshedilen uzman erbaş sözleşme fesih işleminin kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde idari işlemin iptali davası açmalıdır.
Komando Olamaz Raporuna İtiraz Davası Nerede Açılır
Komando olamaz raporu sonrası uzman erbaşın sözleşmesi feshedilmiş ise dava sözleşmesini fesheden komutanlığın daha doğru ifade ile en son çalışmış olduğu yerdeki idare mahkemesinin bulunduğu yer mahkemesi olacaktır. Örneğin en son Gaziantep de görev yapan uzman erbaşın davası Gaziantep mahkemesi olacaktır.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın