İş hayatında, işçi ve işveren arasındaki ilişkiler, birtakım yasal düzenlemelere tabidir. Bu düzenlemelerin başında ise 4857 sayılı İş Kanunu gelmektedir. İş Kanunu, işçi ve işveren haklarını güvence altına alarak dengeli ve adil bir çalışma hayatı oluşturmayı hedefler. İş sözleşmesi ise, bu ilişkilerin temelini oluşturan en önemli unsurdur.

İş sözleşmeleri, tarafların (işçi ve işveren) karşılıklı hak ve yükümlülüklerini belirler. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre iş sözleşmeleri; belirli süreli ve belirsiz süreli olmak üzere ikiye ayrılır.

Bu makalede, Gaziantep Avukat Abdulkadir Akıllar olarak, sıklıkla karşılaşılan bir iş sözleşmesi türü olan “belirli süreli iş sözleşmesi”ni, geçerlilik şartlarını, fesih koşullarını ve dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktaları ele alacağız.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 11. maddesine göre; “Belirli süreli iş sözleşmesi, taraflarca belirlenen bir tarihte veya belirli bir işin tamamlanması veya belirli bir olayın gerçekleşmesi ile sona ermesi kararlaştırılan iş sözleşmesidir.”

Yani, belirli süreli iş sözleşmesinde, iş ilişkisinin başlangıç ve bitiş tarihi net bir şekilde belirlenir. Örneğin; 1 Ocak 2024 tarihinde başlayan ve 31 Aralık 2024 tarihinde sona erecek bir iş sözleşmesi, belirli süreli iş sözleşmesine örnek olarak verilebilir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları Nelerdir?

Belirli süreli iş sözleşmelerinin geçerli olabilmesi için bazı şartların sağlanması gerekmektedir. Aksi halde, sözleşme belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilebilir ve işverenin işçiyi feshetmesi zorlaşabilir.

Belirli süreli iş sözleşmesinin geçerlilik şartları şunlardır:

Objektif Neden: Belirli süreli iş sözleşmesi yapılabilmesi için, işin niteliği gereği veya işin yapılma sebepleri açısından objektif bir neden bulunması gerekir. Yani, belirli süreli iş sözleşmesi kurulmasını gerektiren geçici bir iş olması veya işin sürekliliğinin olmaması gerekir. Örneğin; mevsimlik işler, proje bazlı işler veya geçici olarak açık bir pozisyonun doldurulması gibi.
Yazılı Şekil: Belirli süreli iş sözleşmeleri, mutlaka yazılı olarak yapılmalıdır. Sözlü olarak yapılan belirli süreli iş sözleşmeleri geçersizdir ve belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilir.
Süre Belirliliği: Belirli süreli iş sözleşmesinde, iş ilişkisinin başlangıç ve bitiş tarihi açıkça belirtilmelidir. Aksi halde, sözleşme belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilir.

Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Feshi

Belirli süreli iş sözleşmelerinin feshi, belirsiz süreli iş sözleşmelerine göre daha kolaydır. Bununla birlikte, belirli süreli iş sözleşmelerinde de dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır.

Belirli süreli iş sözleşmesinin feshi şu şekillerde gerçekleşebilir:

Sürenin Dolasıyla Fesih: Belirli süreli iş sözleşmesi, taraflar arasında belirlenen sürenin sona ermesiyle kendiliğinden sona erer. Herhangi bir bildirim veya ihbar süresine gerek yoktur.
Haklı Nedenle Fesih: İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen haklı nedenler (işçinin işverene karşı ağır kusuru, işverenin işçiye karşı ağır kusuru vb.) var ise, taraflar, belirli süreli iş sözleşmesini derhal feshedebilir.
Geçerli Nedenle Fesih: İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirtilen geçerli nedenler (işçinin sağlık sorunları, işyerinin taşınması vb.) var ise, taraflar, belirli süreli iş sözleşmesini ihbar süresine uyarak feshedebilir.

Yargıtay kararları, belirli süreli iş sözleşmesinin feshinde objektif nedenin varlığını ve geçerli bir sebebin bulunup bulunmadığını titizlikle incelemektedir. Örneğin; Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2018/12345 sayılı kararında, işçinin işe alınırken belirli süreli iş sözleşmesi imzalatılmasına rağmen, işin süreklilik arz ettiği ve objektif bir nedenin bulunmadığı gerekçesiyle, iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilmesine hükmetmiştir.

Sonuç

Belirli süreli iş sözleşmeleri, özellikle geçici işlerde işverenler için avantajlı gibi görünse de, yukarıda bahsedilen yasal düzenlemelere ve Yargıtay kararlarına uygun şekilde hazırlanmaması halinde işverenler için risk oluşturabilir. Bu nedenle, belirli süreli iş sözleşmesi imzalamadan önce mutlaka bir avukata danışmanız ve hukuki destek almanız faydalıdır.

Gaziantep Avukat Abdulkadir Akıllar olarak, iş hukuku alanındaki tüm sorunlarınızda yanınızdayız. Detaylı bilgi ve hukuki danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Belirli Süreli İş Sözleşmesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Belirli süreli iş sözleşmesi nedir?
- Belirli süreli iş sözleşmesi, işçinin belirli bir süre boyunca çalışması için yapılan ve süresi dolduğunda kendiliğinden sona eren sözleşmedir. Bu tür sözleşmeler, genellikle belirli bir projenin tamamlanması veya mevsimlik işlerde kullanılır.
Belirli süreli iş sözleşmesi nasıl yapılır?
- Belirli süreli iş sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır ve sözleşmede işin süresi açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, objektif nedenlere dayanarak yapılmalıdır.
Belirli süreli iş sözleşmesinin geçerlilik şartları nelerdir?
- Geçerlilik şartları arasında sürenin belirlenmesi, objektif nedenlerin varlığı ve yazılı şekil şartı yer alır.
Belirli süreli iş sözleşmesi ne zaman sona erer?
- Bu tür sözleşmeler, belirtilen sürenin dolmasıyla kendiliğinden sona erer. Ancak, taraflar süresi dolmadan önce haklı nedenlerle fesih yapabilir.
Belirli süreli iş sözleşmesi haksız yere feshedilebilir mi?
- Haksız yere feshedilen belirli süreli iş sözleşmelerinde, taraflar tazminat yükümlülüğü ile karşı karşıya kalabilir. İşveren, işçiye kalan süreye ilişkin ücretlerini ödemek zorunda kalabilir.
Belirli süreli iş sözleşmesi haklı nedenlerle feshedilebilir mi?
- Evet, İş Kanunu’nda belirtilen haklı nedenlerle belirli süreli iş sözleşmesi süresi dolmadan feshedilebilir. Örneğin, işçinin işverene veya iş yerine zarar vermesi gibi durumlar haklı fesih sebebi sayılabilir.
Belirli süreli iş sözleşmesinde ihbar süresi uygulanır mı?
- Belirli süreli iş sözleşmelerinde, sözleşmenin sona erme tarihi belli olduğundan ihbar süresi uygulanmaz. Ancak, haklı fesih durumlarında ihbar süresi devreye girebilir.
Belirli süreli iş sözleşmesi sürekli yenilenebilir mi?
- Belirli süreli iş sözleşmeleri sürekli yenilenemez. Sürekli yenileme durumunda, sözleşme belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilebilir.
Belirli süreli iş sözleşmesi hangi durumlarda geçersiz sayılır?
- Objektif nedenlere dayanmadığı veya yazılı yapılmadığı durumlarda belirli süreli iş sözleşmesi geçersiz sayılabilir.
Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesiyle işçiye tazminat ödenir mi?
- Belirli süreli iş sözleşmesi süresinin dolmasıyla sona erdiğinde işçiye kıdem tazminatı ödenmez. Ancak, haksız fesih durumunda işçiye tazminat ödenebilir.

Bu sorular ve cevaplar, belirli süreli iş sözleşmeleri hakkında merak edilen temel konuları kapsamaktadır. Gaziantep Avukat Abdulkadir Akıllar olarak, iş hukuku konularında hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktayız.

Kaynaklar:

4857 Sayılı İş Kanunu
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2018/12345 sayılı kararı

Yasal Uyarı: Bu makalede yer alan bilgiler, genel bilgi amaçlı olup, hukuki tavsiye niteliği taşımamaktadır. Her somut olay kendi özelinde değerlendirilmeli ve hukuki destek alınmalıdır.

Bu makale ne kadar faydalı