İşsizlik Maaşı (Ödeneği) Nedir? Nasıl Alınır?

İşsizlik Ödeneğinin Tanımı

Sigortalı işsizlere yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için belirli süre ve miktarda yapılan ödemedir.

İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları

1. Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
2. Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
3. Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
4. Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,

İşsizlik Ödeneğine Başvuru

Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.

Kimler, işsizlik sigortası kapsamındadır?

• Bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar,
• Banka sandıklarına tabi sigortalılar,

İstekleri halinde;
• Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar,
• Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler,

işsizlik sigortasının kapsamında bulunmaktadır.

İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR?

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

İŞSİZLİK MAAŞI BAŞVURU ŞARTLARI

Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.

– Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,

– Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,

– Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,

– Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak.

İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR SÜRE VERİLİYOR?

Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;

600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,

süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.

HESAPLAMA NASIL YAPILIYOR?

İşsizlik maaşı süresi gibi alınacak maaşın belirlenmesinde de sigorta primleri belirleyici oluyor. İşsizlik maaşı hesaplaması, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde kırkı olarak yapılıyor. Hesaplanan ödenek miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçmiyor.

İŞSİZLİK MAAŞI HANGİ DURUMDA KESİLİR?

Belirli şartlar doğrultusunda verilen işsizlik maaşı hakkı, bazı durumlarda geri alınabiliyor. İşte, ödeneğin kesildiği durumlar;

İŞKUR tarafından teklif edilen bir işin son iş yerindeki şartları kapsamasına rağmen işi, haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin vatandaşların işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı öğrenilen vatandaşların “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.

İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır. Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

30 GÜNLÜK KRİTİK SÜRE

Bu maaşın sınırları geçerli asgari ücrete göre belirleniyor ve en düşüğü brüt asgari ücretin yüzde 40´ı en yükseği ise yüzde 80´i kadar oluyor. Bu yıl rakamlar 711 lira ile 1.422 lira olarak belirlendi.

Bundan sadece damga vergisi kesiliyor. Bu parayı almak için mutlak surette İŞKUR´a başvurmak gerekiyor. Başvurular eskiden doğrudan yapılırken şimdi internet ortamında da oluyor. Ancak burada çalışan için 30 günlük kritik bir süre var.

NE KADAR GEÇ, O KADAR AZ PARA

Yeni Asır´ın haberine göre işten ayrıldıktan sonra en geç 30 gün içinde İŞKUR´a müracaat şartı var. Bu süreyi geçirmemek hak ettiğiniz parayı tam olarak almanız demek. Bu süreyi ne kadar geçirirseniz alacağınız para o kadar azalacak.

Örneğin bir çalışan son üç yılda 900 gün prim biriktirmişse ona 8 ay maaş verilecek. Eğer 30 gün yerine 60 gün sonra başvurursa maaşı 7 aya düşecek. Burada bazı mücbir sebepler, (hastalık, yakının vefatı gibi) kurumca geçerli sayılıyor.

İKİNCİ MAAŞ İMKANI

İşsizlik maaşı alırken iş bulunursa bu kez sistem değişiyor. İş bulan sigortalının işsizlik ödeneği kesiliyor. Bulduğu işten de çıkartılırsa bu kez kalan kısmı almaya devam ediyor. İşsizlik ödeneği almak için söylediğimiz gibi haksız veya sebepsiz yere işten çıkmak ya da haklı fesih şartlarıyla kendi ayrılmak gerekiyor.

Bunun dışında, Son üç yıl içinde en az 600 gün sigortalı olarak primin ödenmiş olması ile işten ayrıldıktan önceki 120 gün içinde primin ödenmiş olması isteniyor.

KAÇ AY MAAŞ ALINIYOR

Alınacak işsizlik maaşının süresini de ödenen primler belirliyor. Buna göre son 3 yıl içinde 600 gün prim ödeyene 6 ay, 900 gün prim ödeyene 8 ay ve 1080 gün prim ödeyene 10 ay maaş ödeniyor.

HESAP NASIL YAPILIYOR

İşsizlik maaşı hesaplanırken son 4 aydaki brüt maaşınızın ortalaması alınıyor. Bunun yüzde 40´ı işsizlik maaşı olarak ödeniyor.
Ancak işsizlik maaşı geçerli asgari ücretin yüzde 80´inden fazla olamıyor. Bu yıl için rakam 1.422 lira.

İş Kanunu’nun Amacı ve Kapsamı Nedir?

Bu konu hakkındaki diğer makaleler için tıklayın.