Çekişmeli boşanma davası bir boşanma davasında tarafların boşanma, velayet tazminat veya nafaka ilişkin bir anlaşmaya varılmaması ve konularda bir tarafın diğer tarafça kabul edilmemesi ve çekişmeli boşanma dava süreci hangi eşin kusurlu olduğunu saptanması amacıyla delillerin sunulması, tanık dinlenmesi, araştırma, bilir kişi gibi olduğunu kapsayan aile hukuk davalarıdır.
Çekişmeli Boşanma Davasının Koşulları Nelerdir?
Çekişmeli boşanma konusunda değindiğimiz en önemli husus, taraflar arasında bir anlaşmanın meydana gelmediğidir. Buna göre; Evliliğin bitmesini isteyen ve bu sebeple boşanmak isteyen bir eş varken diğer eş buna yanaşmamaktadır, Evliliğin bitmesini ve boşanmayı her iki eşte istiyordur ancak evliliğin sona ermesi ile doğacak hukuki durumlar konusunda bir anlaşmaya varamamışlardır.
Örnek verecek olursak, Nafaka miktarında anlaşamamak, çocukların velayeti konusunda anlaşamamak, tazminat hususunda anlaşamamak gibi, Bu iki sebebin neticesinde meydana gelen boşanma davasına ise çekişmeli boşanma davası denmektedir.
Hukuk düzenimizde iki boşanma dava türü bulunmaktadır: Anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davasıdır. Anlaşmalı boşanma, diğer adıyla tek celsede boşanma davası olarak bilinir.
Taraflar duruşmada hazır olur ve protokolün kabul edilip edilmediği sorularak tarafların kabulü halinde boşanmasına karar verilir. Ancak diğer boşanma davası türü olan çekişmeli boşanma davasının tek celsede sona ermesi mümkün değildir, birden fazla duruşma sonucunda mahkeme tarafların evlilik birliğinin sona erdiğine dair delilleri değerlendirerek boşanmalarına karar verir.
- -Taraflardan birisi boşanmak istiyor, diğeri boşanmak istemiyorsa,
- -Her iki eş boşanmak istiyor fakat boşanmanın unsurlarında (nafaka, velayet, tazminat) anlaşamıyorsa,
- -Evlilik süresi 1 yılını doldurmamışsa çekilmeli boşanma davası görülecektir. Anlaşmalı boşanma davasında olduğu gibi tek celse değil, en fazla 4 duruşma ile karara varılacaktır.
- Evlilik süresi önemli değildir, 1 saat dahi evli kalınsa boşanma davası açılabilecektir. Evlilik süresinin 1 yıldan önce olması halinde çekişmeli boşanma davası görülebilir.
Çekişmeli boşanma davası ne kadar sürer?
Kesinlikle anlaşmalı boşanma davasından daha uzun. Bu konuda kesin bir süre vermek de zordur. Zira bir davanın görülme süresini etkileyen çok sayıda değişken vardır. Mahkemenin iş yükü, tebligat durumu, tarafların iddia ve talepleri ve bu iddia ve taleplerin araştırılmasına yönelik olarak yapılabilecek keşif, bilirkişi incelemesi gibi yargılama işlemleri, dinlenecek tanık sayısı, adli tatil, salgın hastalıklara (COVID -19) ilişkin idari makamlarca alınabilecek önlemler, mahkemeye ilişkin özel durumlar, taraf ve taraf vekillerine ilişkin özel durumlar gibi.
Bununla birlikte bir ön inceleme duruşması, iki veya üç tahkikat duruşması olmak üzere davanın 3-4 oturumda da sonuçlanması mümkündür. 2019 yılı adalet istatistiklerine göre 2019 yılında aile mahkemelerinde karara bağlanan davaların ortalama görülme süresi 187 gündür. Ancak bu sayıya çok hızlı sonuçlanan anlaşmalı boşanma davaları da dahildir. Boşanma davalarının yaklaşık yarısını oluşturan anlaşmalı boşanma davaları dışarıda tutulduğunda sürenin 187 günden daha fazla olduğu söylenebilir.
Çekişmeli Boşanma Davası için Gerekli Evraklar
Eğer bir avukat ile dava yürütülecek ise avukat tarafından dava dilekçesi ile birlikte boşanma vekaletnamesi de sunulacaktır. Boşanma vekaletnamesi için gerekli belgeler 2 adet vesikalık fotoğraf olup noter aracılığıyla vekaletname düzenlenmesi talep edilecektir.
Çekişmeli Boşanmanın Aşamaları
Ön inceleme Duruşması
Ön inceleme duruşması yargılamanın konusunun tespit edildiği ve yol haritasının çizildiği boşanma davasının ilk duruşmasıdır. Mahkeme bu duruşmada uyuşmazlığın konusunu ve tarafların birbirlerinden taleplerini tespit eder. Tarafları sulhe yani anlaşmaya devam eder, eğer taraflar sulh olmak istemiyorlarsa bunları duruşma zaptına geçirir ve tarafların imzasını alır. Ardından tarafların dilekçelerinde beyan ettikleri delillerin toplanması için gerekli ara kararları oluşturur, delillerini sunmaları için taraflara ek süre verir ve bir sonraki duruşma tahkikat aşamasına geçileceğini ilan eder.
Tahkikat Duruşmaları
Bu aşama, en önemli aşamadır. Zira burada tarafların/avukatların dilekçelerinde sunmuş oldukları kanıtların değerlendirmesi yapılır; taraflar/ Ankara avukatları ve tanıklar dinlenir, gerekli bilirkişi raporları yazdırılır.
Sözlü Yargılama Aşaması
Sözlü yargılama aşaması yargılamada ileri sürülen tüm delillerin değerlendirilmesinin tamamlanması halinde taraflara son sözlerinin sorulduğu boşanma davasının son duruşmasıdır. Mahkeme tüm tanıkları dinledi ve diğer tüm delilleri toplayıp değerlendirmesini yaptıysa taraflara tahkikatın bitiğini bildirerek sözlü yargılama için gün verir ayrıca tarafların sözlü yargılama duruşmasına gelmemeleri halinde yokluklarında karar vereceğini de ihtar eder.
Karar
Bu aşama, aslında özeti okunmuş olan hükmün gerekçelerinin ve hukuki ayrıntılarının ilan edildiği aşamadır. Zaten verilmiş olan hüküm, sözlü duruşma aşamasından yaklaşık bir ay gibi bir süre sonra gerekçeli ve ayrıntılı olarak açıklanır. İstinaf ve temyiz gibi yollara, bu “karar” aşaması geçildikten sonra başvurulur.
Çekişmeli Boşanma Davasına Tarafların Katılması Gerekir mi?
Çekişmeli boşanma davası açan eşin, bir avukatı yoksa kendisi bizzat duruşmada hazır bulunmak zorundadır. Eğer duruşmaya katılmazsa dosyası, 3 ay içerisinde yenileninceye kadar mahkeme tarafından işlemden kaldırılacaktır. Fakat davacı, kendisini temsil etmesi açısından bir boşanma avukatına vekalet verebilir. Bu durumda ise duruşmalara bizzat katılmasına gerek kalmayacaktır.
Boşanma avukatı, davacı yerine duruşmaya katılır ve davayı onun yerine takip edebilir. Bu bakımdan boşanma avukatından yardım almak önemli bir role sahiptir.
Çekişmeli boşanma davasında davalı konumundaki eşin ise davacıdan farklı olarak duruşmaya katılması gereklilik arz etmemektedir. Dava, davalının yokluğunda da devam edecektir. Fakat belirtmek gerekir ki duruşmalara katılmayan davalı, itiraz etme hakkından da feragat etmiş sayılacaktır. Bu nedenle davalının gerek bizzat kendisi gerekse vekalet verdiği boşanma avukatı aracılığı ile duruşmalara katılması, itiraz hakkı ve diğer nedenler açısından önemlidir.
Tanıklar aileden olabilir mi?
Tanık konusunda çok yanlış bilgiler duyuyorum genelde. Açıkçası sorduğunuz bu soruyu da çok duydum. Tanık anne ve baba, akraba ya da aileden birisi mahkemede tanık olamaz diye kirli bir bilgi mevcut. Hayır, bu doğru değil. Evlilikte yaşanan ve davaya konu olan kimseler birebir şahit ise tanıklık edebilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Çocuğun Velayeti
Çekişmeli boşanma davasında çocuğun velayeti çocuğun yaşına bağlı olarak da değişiklik gösterebilir.
- Çocuk eğer 0 ile 3 yaşında ise anne şevkatine ve ilgisine muhtaç olduğu için mahkeme tarafından çocuk anneye verilir.
- 3 ila 6 yaşları arasında ki çocukların anne şevkatine ve ilgisine daha az muhtaç oldukları için az bir ihtimalde olsa çocuğun velayeti anneye verilmeye bilir. Mahkeme öncelikle annenin çocuğa bakabileceğine, ilgilenebileceğine, annenin her hangi bir hastalığının olmamasına ve çocuğun güzel bir ortamda yetiştirilebileceğine dikkat eder.
- Çocuk 6 ila 12 yaşları arasında ise anne şevkatine ve ilgisine bir muhtaçlığı kalmadığı için mahkeme çocuğun çıkarlarını, geleceğini, iyi bir eğitim alabilmesini, güzel bir ortamda yaşantısını devam ettirebilmesi için maddi durumu iyi ve bunları karşılayabilecek ebeveyne velayetini verecektir.
- Çocuk 12 yaşından büyük ise mahkeme çocuğa birkaç soru sorarak ve gerekirse pedagog’un beyanları ile çocuğun hangi ebeveynde kalacağına karar verir.
Çekişmeli Boşanmada Nafaka
Çekişmeli boşanmada tedbir nafakası; Tedbir nafakası dava devam ettiği sürece eşlerden birisi yoksulluğa düşecek olursa karşı tarafta ki eşin ödediği nafakaya tedbir nafakası denir.
Tedbir nafakası dava sonuçlanıncaya kadar devam eder. Çekişmeli boşanmada yoksulluk nafakası; Çekişmeli boşanmada yoksulluk nafakası, boşanma sonrasında hayat standartlarının altına düşecek, yoksulluk çekecek tarafa ödenen nafaka türüdür.
Yoksulluk nafakasını talep edecek tarafın karşı taraftan daha az kusurlu ya da hiç kusurlu olmaması gerekir. Çekişmeli boşanmada iştirak nafakası; Çekişmeli boşanmada iştirak nafakası çocuğun velayetini alan tarafa ödenen nafaka türüdür. Boşanmada çocuğun velayetini alan tarafa karşı tarafın düzenli şekilde ödediği ücrettir.
Çekişmeli ve Anlaşmalı Boşanma ile Ayrılık Davaları Hangi Mahkemede Açılır?
Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davası ve ayrılık davasına bakmaya yetkili mahkeme ilgili kanun gereğince; boşanma davasını açan tarafın ya da davalı tarafın yerleşim yeri veya boşanma davası açılmadan 6 ay önce birlikte ikamet ettikleri yer mahkemesidir.
Görevli mahkeme ise Türk Medeni Kanunu uyarınca Aile Mahkemeleridir.
Eğer ki yetki sınırları içerisinde aile mahkemesi bulunmuyorsa bu sefer, Aile Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemesi boşanma davasına bakabilecektir. Anlaşmalı boşanma davalarında ise özel bir durum bulunmaktadır.
Buna göre, anlaşan tarafların mahkemenin yetkisine dair bir itirazda bulunmaları muhtemel olmayacağı için anlaşmalı boşanma davaları, herhangi bir adliyede bulunan Aile Mahkemelerinde eğer yoksa Aile Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemesinde davayı açabileceklerdir.
Çekişmeli boşanma davasında verilen karara karşı istinaf ve temyiz kanun yoluna başvurmak mümkün müdür?
Mahkemelerin kesin olarak karar verdikleri sınırlı sayıdaki hüküm dışında kararların çok büyük bir kısmında istinaf kanun yolu açıktır. Boşanma davalarında da, tarafların, aile mahkemesi kararını hem istinaf hem de temyiz mahkemesine götürme hakkı bulunmaktadır.
İstinaf ve Temyiz incelemesi ne kadar sürer?
İstinaf incelemesinin sonuçlanma süresi bölge adliye mahkemelerinin iş yüküne göre değişmektedir. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesindeki inceleme süresinin Gaziantep Bölge adliye mahkemesine göre daha uzun olduğunu gözlemliyoruz. Gaziantep Bölge adliye mahkemesinde boşanma davalarının incelenme süresinin bir yıl kadar sürebildiğini söyleyebilirim. Yargıtay temyiz incelemesi ise, istinaftan geçmiş dosyalarda, genellikle bir yıldan kısa bir sürede sonuçlanmaktadır.
Çekişmeli Boşanma Davasında Avukat Şart Mı?
Bir davayı yürütmek avukat ile birlikte yürütme şartı bulunmamaktadır, kişi davasını kendisi de takip edebilir. Hukuki ve zaman kaybını önlemek adına avukat ile birlikte dava yürütülmeli, her iş uzmanına bırakılmalıdır.
Bu konu hakkındaki benzr makalelerimiz için tıkalyın
