AĞIR VASITA ŞOFÖRÜNÜN FAZLA ÇALIŞMA SÜRESİ VE TAKOGRAF KAYITLARI
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi
Esas : 2015/2993Karar : 2015/2694Karar Tarihi : 26.02.2015
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay’ca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
1-Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı vekili, davacının iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak sona erdirildiğini öne sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai, hafta tatili, genel tatil, yıllık izin, Nisan-Mayıs-Haziran ücret alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Davalı davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davacının kazanmış olduğu fazla çalışma alacağının hesaplanması konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İş sözleşmelerinde fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dahil olduğu yönünde kurallara sınırlı olarak değer verilmelidir. Dairemiz, 270 saatle sınırlı olarak söz konusu hükümlerin geçerli olduğunu kabul etmektedir.
Günlük çalışma süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.Fazla çalışmanın belirlenmesinde, 4857 sayılı Yasanın 68’inci maddesi uyarınca ara dinlenme sürelerinin de dikkate alınması gerekir.Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Yapılacak indirim, işçinin çalışma şekline ve işin düzenlenmesine ve hesaplanan fazla çalışma miktarına göre taktir edilmelidir. Hakkın özünü ortadan kaldıracak oranda bir indirime gidilmemelidir.Somut olayda, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının normal çalışma ve haftalık çalışma saatlerinin takograf kayıtlarındaki sürelere göre hesaplandığı yazılmaktadır. Ancak, söz konusu takograf kayıtlarına göre yapılan çalışma hesabı, hayatın olağan akışına aykırıdır. Örneğin, davacının çalışmış olduğu 2008 yılının Kasım ayına ait hesaplamada davacının 5 hafta tatilinde çalışmadığı, normal çalışması olan haftalık 45 saatin üzerine aylık 344 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilerek hesaplama yapıldığı görülmüştür. 344 saat fazla çalışma, 180 saat normal çalışma ve 120 saat hafta tatili toplandığında 644 saat olduğu, 2008 yılının Kasım ayının da 720 saat olduğu gözetildiğinde; davacının bu ay için toplam 76 saat yemek yediği, uyku uyuduğu diğer ihtiyaçlarını giderdiği yani günlük ortalama 2.5 saatte yemek, ihtiyaç, uyku vs. tüm ihtiyaçlarını giderdiği gibi bir sonuca varılacaktır ki bu durum, kayıtlara itibar edilmeyeceğinin en açık göstergesidir.
Davacı, ağır vasıta şoförü olup Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre davacının günlük çalışması 9 saati aşamayacağından, fazla çalışmanın bu düzenleme dikkate alınarak belirlenmesi gerekirken yukarıda açıklandığı gibi esas alınamayacağı açık olan takograf kayıtlarına göre hüküm kurulması hatalı olup bozma nedenidir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 26.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
