Bekleme Süresi (İddet Müddeti)
İddet müddeti, boşandıktan sonra kadının yeniden evlenmesi için getirilen bir kısıtlama olup, bu kısıtlama, boşanan erkek için değil; yalnızca kadın için öngörülmüştür. Erkek boşandıktan sonra istediği zaman evlenebilmektedir. Kadına verilen bekleme süresi yalnızca bizim ülkemizde olan bir kısıtlama olmayıp birçok Avrupa ülkesinde olan bir hukuki düzenlemedir. Eşitlik ilkesine aykırı olup olmadığı hukukumuzda tartışmalıdır.
Boşanma davası gerçekleştikten sonra kadının başka birisiyle evlenmek için beklemesi gereken bir müddet vardır, bu müddete iddet müddeti denilmektedir. Bu süre zarfında kadının evlenebilmesi için iddet müddetinin kaldırılması için dava açması gerekmektedir.
Türk mevzuatında bu husus öncelikle Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesinde ve Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 26. maddesinde belirtilmiştir. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 132. maddesi;
- Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün geçmedikçe evlenemez.
- Doğurmakla süre biter.
- Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbirleri ile evlenmek istemeleri hallerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
şeklinde olup, hükümde bekleme süresinin ne olduğu ve ne şekillerde kaldırılacağı ifade edilmiştir.
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 26. maddesi ise,
- Kadının bekleme süresi, mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren hüküm ifade eder. diyerek bekleme süresinin ne zaman başlayacağını hükme bağlamıştır.
Boşanan kadın evliliğini sona erdirdiği eşiyle yeniden evlendiği takdirde, iddet müddetinin sona ermesinin beklenmesine veyahut bu sürenin kaldırılmasına gerek yoktur. Başka bir deyişle, boşanan kadın, evliliğini sona erdirdiği eşi ile iddet müddeti içerisinde yeniden evlenebilir.
İDDET MÜDDETİ (BEKLEME SÜRESİ) NASIL KALDIRILIR?
İddet müddeti yani bekleme süresi hiçbir işlem yapılmazsa boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren 300 gün geçmesiyle kendiliğinden kalkacaktır. Boşanan kadın bu süreyi beklemek istemezse, iddet müddetinin kaldırılması davası açarak mahkemeden karar almalıdır. İddet süresini kaldırmak isteyen kadın, açacağı davada hamile olmadığını sağlık raporuyla kanıtlamalıdır. Mahkemenin ilgili davada iddet müddetinin kaldırıldığına ilişkin kararı vermesiyle bekleme süresi kalkmış olacaktır.
İddet müddetinin kaldırılması talebinde bulunan kadın, bu davayı doğrudan kendisi açabileceği gibi bu hususta uzman bir avukattan hukuki destek alarak da açabilir. Bekleme süresinin kaldırılması davasının, hukuki olarak teknik bilgilere sahip uzman bir avukat tarafından yürütülmesi davanın salahiyeti açısından büyük önem taşımaktadır. İddet müddetinin kaldırılması davalarının, uzman bir avukat aracılığıyla açılması, davaların hem daha hızlı bir şekilde sonuçlanmasını hem de hak kaybı yaşanmamasını sağlayacaktır.
İDDET MÜDDETİNİN (BEKLEME SÜRESİNİN) KALDIRILMASI DAVASI NASIL AÇILIR?
Taraflar arasındaki evliliği sona erdiren boşanma kararının kesinleşmesi sonrasında, kadının yeniden evlilik yapabilmesi için, Türk Medeni Kanunu’nda iddet müddeti olarak belirtilen süreyi beklemesi gerekmektedir. Mevzuatta belirtilmiş olan bu iddet müddeti, kadının boşanması sonrasındaki bekleyeceği süre olarak da ifade edilebilmektedir. Kadının beklemesi gereken bu süre içerisinde yeniden evlenmeyi istemesi durumunda, öncelikle bu iddet müddetinin kaldırılması için dava açması gerekmektedir.
Bekleme süresinin kaldırılması davası, Aile Mahkemelerinde açılması gereken bir davadır. Davanın konusu yasalar gereği öngörülen, 300 günlük bekleme süresinin kaldırılması talebidir. Bu dava hasımsız bir davadır. Yani dava, kimseye karşı açılmamaktadır. Davada yalnızca davacı taraf bulunmaktadır. Mahkeme bu davalarda, davacı kadının hamile olup olmadığına dair sağlık kontrolünün yapılmasını isteyebilmektedir.
Bekleme Süresi Bitmeden Evlenilebilir Mi?
Kadının hamile olmadığını kanıtlamış olduğu mahkeme kararıyla bu süre bitmeden evlenmek mümkündür. Ancak mahkeme kararı olmadan süre bitimini eklemeden evlenebileceği durumlar vardır.
Boşanan kadın ile erkek yeniden evleneceği takdirde bu sürenin bitmesini bekleme süresine bakılmadan evlenebilirler.
Hamile olan kadının doğum yapması ile bu süre sona ermektedir. Başka bir koşula gerek kalmadan başka birisi ile yeniden evlenebilir.
İddet Müddeti İçerisinde Kadının Hamile Kalması veya Doğum Yapması
Boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren bekleme süresi kadın doğum yaptığı takdirde babalık karinesi gereği çocuğun babası boşanılan koca sayılacaktır. Babalık karinesi, kesin bir karine değildir aksi ispatlanabilir. Bu da demek oluyor ki bu süre içerisinde doğan çocuk aksi ispat edilene kadar boşanılan koca sayılacaktır.
İddet müddeti içerisinde kadın başka birinden hamile kalmışsa, yeniden evlenebilmesi için bu sürenin bitmesini beklemekten başka çare yoktur. Çünkü bu süre içerisinde başkası ile evlenmesi için hamile olmadığını kanıtlayan rapor ile mahkemeye başvurmalıdır. Ancak hamile olan kadın mahkemeden böyle bir karar alamaz. Ayrıca bu süre içerisinde doğum yaptığı takdirde çocuğun babası boşandığı eş olacaktır. Burada yapılması gereken çocuğu önceki kocanın nüfusa kaydettirilmesi, sonrasında da soybağının reddi davası açılmasıdır.
Bekleme Süresinin Kaldırılması İstemi Nereden ve Nasıl Yapılır?
Boşanmış ve yeniden evlenmek isteyen kadının söz konusu bekleme süresinin kaldırılması istemi ile dava başvurusunda bulunacağı yetkili mahkeme aile mahkemesidir.
Ancak aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise bu görev asliye hukuk mahkemeleri tarafından yapılmaktadır. İddet müddetinin kaldırılması istemi ile ilgili olarak başvuruda bulunan kadından sağlık raporu alınması istenir.
Söz konusu sağlık raporunun mahkeme başvurusundan önce alınmış olması durumunda mahkeme yeniden başvuru tarihinden sonraki bir tarih için sağlık raporu alınmasını talep edecektir.
Bu nedenle başvuru yapmadan önce alınan sağlık raporları mahkemenin ilgi alanı dışındadır. Yetkili mahkemenin başvuruda bulunan kadını sevk ettiği hastanede sağlık raporunu almasının ardından rapor sonucuna göre karar verilir. Söz konusu raporda kadının hamile olup olmadığı kontrol edilir.
Bekleme Süresinin Kaldırılması İstemi Nedir?
Bekleme Süresinin Kaldırılması İstemi, Taraflar arasındaki boşanmanın kesinleşmesi sonrasında Medeni Kanun içeriğinde kadının yeniden bir evlilik yapabilmesi konusunda iddet müddeti olarak belirtilen süreyi beklemesi gerekmektedir.
Kanunda belirtilmiş olan bu iddet müddeti, kadının boşanması sonrasındaki bekleme süresi olarak ifade edilebilmektedir. Kadının beklemesi gereken bu süre içerisinde yeniden evlenmeyi istemesi durumunda öncelikle bu iddet müddetinin kaldırılması için dava açması gerekmektedir.
İddet müddetinin kaldırılması davası veya diğer bir adı ile boşanma sonrası bekleme süresinin kaldırılması davasını açabilmesi konusunda bilgi sunulmasından önce, iddet müddetinin boşanan kadınlar için neden öngörüldüğü ve uygulandığının bilinmesi gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanma Şartları
Bu konu hakkındaki benzer makalelerimiz için tıklayın
Aklınıza takılan tüm soruları sorabilirsiniz. Yorum yapmaktan çekinmeyin.