Yıllık izin hakkı, her çalışanın yasal olarak sahip olduğu dinlenme ve yenilenme imkanıdır. Bu hak, 4857 Sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir. Makalede, işçinin yıllık izin süresinin nasıl hesaplandığı, izin ücretinin nasıl belirlendiği ve alacak olarak hesaplanmasına dair detaylar ele alınacaktır.
Yıllık İzin Süresi:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) çalışanlara 14 gün,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 gün,
- 15 yıl ve daha fazla olanlara 26 gün yıllık izin hakkı tanınır.
Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık izin süreleri, yukarıdaki sürelerin 4 gün fazlasıdır.
Yıllık İzin Ücreti:
Yıllık izin ücreti, işçinin normal çalışma günlerinde aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanır. Hesaplamada şu unsurlar dikkate alınır:
- Temel ücret: Asgari ücret, ek tazminat, kıdem tazminatı ve ikramiye gibi unsurlar dahildir.
- Fazla mesai ücreti: Son üç aydaki fazla mesai ücretlerinin ortalaması dikkate alınır.
- Prim ve ikramiyeler: Düzenli olarak ödenen prim ve ikramiyelerin son üç aydaki ortalaması dahil edilir.
Yıllık İzin Alacak Olarak Hesaplanması:.
Eğer işçi, işten ayrılmadan önce yıllık iznini kullanamamışsa, bu izinlerin karşılığı olan ücreti alacaktır. Hesaplama şu şekilde yapılır:
- Kullanılmayan izin günü sayısı * günlük izin ücreti = yıllık izin alacağı
Örnek: Bir işçi 10 yıllık kıdeme sahip olsun ve işten ayrılmadan önce 10 gün yıllık iznini kullanamamış olsun. Günlük izin ücreti 150 TL olsun. Bu durumda yıllık izin alacağı:
- 10 gün * 150 TL = 1.500 TL
Yıllık İzin Hakkında Sıkça Sorulan Sorular:
1. Yıllık izin bir kerede mi kullanılmalı?
Hayır, işçi yıllık iznini bir kerede kullanmak zorunda değildir. İki haftadan az olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir.
2. Yıllık izin ücreti ne zaman ödenir?
Yıllık izin kullanılmadan önce peşin olarak ödenmelidir.
3. İşveren yıllık izni kullandırmazsa ne olur?
İşveren, işçiyi yıllık izne ayırmak zorundadır. Bunu yapmazsa idari para cezası ile karşı karşıya kalır.
4. Yıllık izin hakkı devredilebilir mi?
Hayır, yıllık izin hakkı devredilemez.
5. Ücretsiz izinde geçen süre yıllık izinden düşülür mü?
Hayır, ücretsiz izinde geçen süre yıllık izinden düşülmez.
6. Hastalık nedeniyle kullandığım izin yıllık iznimden düşülür mü?
Hayır, hastalık nedeniyle kullandığınız izin yıllık izninizden düşülmez.
7. Yıllık izin ücreti vergiye tabi midir?
Evet, yıllık izin ücreti gelir vergisi ve damga vergisine tabidir.
8. İşten ayrılırken kullanılmayan yıllık izin ücreti tazminata dahil edilir mi?
Evet, kullanılmayan yıllık izin ücreti kıdem tazminatına dahil edilir.
9. Yıllık izin hakkı zamanaşımına uğrar mı?
Hayır, yıllık izin hakkı zamanaşımına uğramaz.
10. Yıllık izin ile ilgili yasal düzenlemeler nelerdir?
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 53. ve 54. maddeleri yıllık izin hakkını düzenler.
Bilgilendirme Amaçlıdır:
Bu makale bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup, hukuki tavsiye niteliği taşımaz. Yıllık izin hakkınızla ilgili yasal haklarınızı öğrenmek için bir avukata danışmanız tavsiye edilir.
Aklınıza takılan tüm soruları sorabilirsiniz. Yorum yapmaktan çekinmeyin.